Jednym z modeli w ramach podejścia transteoretycznego jest transteoretyczny model zmiany zachowań opracowany przez Jamesa Prochaskę i Carlo DiClemente w latach 80. XX wieku. W roku 1982 ci dwaj badacze zaproponowali model, który opisuje proces zmiany niepożądanych zachowań i nawyków jako sekwencję etapów, które osoba przechodzi w drodze do uzyskania trwałej zmiany. Model zmiany Prochaski i DiClemente skupia się na zmianach zachowań związanych z uzależnieniami (został opracowany w efekcie doświadczeń w pracy z osobami uzależnionymi), ale może być stosowany w kontekście wielu innych problemów behawioralnych. Model ten integruje elementy różnych teorii psychologicznych i socjologicznych, stąd nazwa „transteoretyczny”. Model ten składa …
Nurty terapeutyczne
Psychoterapia jest obszerną dziedziną praktyki leczniczej wywodzącej się z psychologii klinicznej. Polega na leczeniu i poprawie zdrowia psychicznego pacjentów poprzez rozmowę i interakcję z terapeutą. Istnieje wiele różnych podejść terapeutycznych, z których każde ma swoje własne założenia teoretyczne, metody i cele. Poniżej przedstawiamy nurty terapeutyczne – systemy terapeutyczne, ich definicje oraz główne cechy najważniejszych podejść terapeutycznych: psychoanalizy, terapii relacji z obiektem, behawioryzmu, terapii poznawczo-behawioralnej, terapii fenomenologicznej i humanistycznej, oraz terapii systemowych indywidualnych i rodzinnych. Systemy terapeutyczne wywodzące się z określonego paradygmatu Psychoanaliza klasyczna i współczesna terapia relacji z obiektem Psychoanaliza to klasyczna forma terapii, stworzona przez Zygmunta Freuda. Centralnym założeniem …
Analiza egzystencjalna
Analiza egzystencjalna to podejście psychologiczne i filozoficzne, które skupia się na badaniu ludzkiej egzystencji, istnieniu i znaczeniu życia. Została rozwinięta głównie przez filozofów takich jak Jean-Paul Sartre, Albert Camus i Martin Heidegger oraz psychoterapeutów Yaloma i Frankla. Kluczowe elementy analizy egzystencjalnej Wolność i odpowiedzialność Analiza egzystencjalna podkreśla, że ludzie mają wolność wyboru i są odpowiedzialni za swoje decyzje i działania. To oznacza, że muszą się zetknąć z trudnościami i konsekwencjami swoich wyborów. Znaczenie życia Analiza egzystencjalna zajmuje się pytaniem o sens życia. Badacze tego nurtu eksplorują, jak ludzie nadają sens swojemu istnieniu i jakie wartości są dla nich istotne. Samotność …
Jak żyć z narcyzem?
Życie z osobą cierpiącą na zaburzenie narcystyczne może być wyzwaniem i trudnym doświadczeniem. Narcyz to osoba, która ma silne potrzeby związane z uzyskiwaniem uznania, uwagi i podziwu innych, a także wykazuje brak empatii wobec innych oraz skłonność do manipulacji i wykorzystywania innych dla własnych korzyści. Związek lub relacja z narcyzem może wywoływać frustrację, poczucie beznadziei i utratę poczucia własnej wartości. Jak żyć z narcyzem? Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w radzeniu sobie z taką osobą. Ustal granice Warto wypracować zdrowe granice i konsekwentnie ich przestrzegać w relacji z narcyzem. Postaraj się nie poddawać presji, manipulacjom czy emocjonalnym szantażom. Dbaj …
Gaslighting
Gaslighting to manipulacyjna technika psychologiczna, której celem jest podważanie, dezawuowanie i zakwestionowanie rzeczywistości drugiej osoby w celu osłabienia jej poczucia pewności siebie, zdrowego rozsądku i zaufania do własnych przekonań. Osoba stosująca gaslighting dąży do wprowadzenia ofiary w stan zmieszania, niepewności i wątpliwości co do własnych myśli, uczuć i doświadczeń. Gaslighting w praktyce sprowadza się do wywołania sytuacji w której jedna osoba lub grupa ludzi przekonuje inną osobę, że jej percepcja rzeczywistości jest błędna, co prowadzi do dezorientacji, wątpliwości w siebie i utraty poczucia własnej tożsamości. Co to jest gaslighting? Nazwa gaslighting pochodzi od tytułu sztuki teatralnej i filmu z 1938 …