W dniu 1 września 2023 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych, która jednocześnie nowelizuje Ustawę o ochronie zdrowia psychicznego. Ustawa ta wejdzie w życie 1 stycznia 2024 r. i będzie regulowała warunki i zasady wykonywania niektórych zawodów medycznych, w tym wykonywania psychoterapii w publicznej służbie zdrowia. Jedną z konsekwencji wejścia w życie tej ustawy będzie legalizacja oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzonego metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodami: terapii humanistyczno-doświadczeniowej (np. terapia Gestalt), integracyjnej, poznawczo-behawioralnej, psychoanalitycznej, psychodynamicznej lub systemowej.
Według Polskiej Rady Psychoterapii, która jest inicjatorem tych zmian, nowelizacja stanowi „niezbędne minimalne zabezpieczenie do czasu uchwalenia pilnie potrzebnej ustawy o zawodzie psychoterapeuty ” i są to „zapisy dotyczące wszystkich psychoterapeutów i zwiększające bezpieczeństwo osób korzystających z psychoterapii”.
Artykuł 87 omawianej ustawy zmienia treść art. 5 w Ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2123) poprzez to, że w art. 5 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2–4 w brzmieniu:
„2. Psychoterapia to celowe i planowane oddziaływania psychologiczne, zmierzające do złagodzenia lub usunięcia objawów zaburzenia oraz do poprawy funkcjonowania psychicznego i społecznego, wspierające dążenia jednostki lub rodziny do zdrowia i rozwoju, kierowane do osób z zaburzeniami psychicznymi.
3. Psychoterapię w ramach opieki, o której mowa w ust. 1, prowadzi:
1) osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, która spełnia łącznie następujące warunki:
a) posiada tytuł zawodowy lekarza lub tytuł zawodowy magistra albo spełnia warunki określone w art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (Dz. U. z 2019 r. poz. 1026),
b) udokumentuje:
– ukończenie podyplomowego szkolenia w wymiarze co najmniej 1200 godzin w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzonego metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii humanistyczno-doświadczeniowej lub integracyjnej, lub poznawczo-behawioralnej, lub psychoanalitycznej, lub psychodynamicznej, lub systemowej, obejmującego psychoterapię własną lub doświadczenie własne, superwizję psychoterapii i staże, albo
– ukończenie przed dniem 31 grudnia 2028 r. rozpoczętego przed dniem 1 stycznia 2024 r. podyplomowego szkolenia w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzonego metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii humanistyczno-doświadczeniowej lub integracyjnej, lub poznawczo-behawioralnej, lub psychoanalitycznej, lub psychodynamicznej, lub systemowej, i odbycie – realizowanych po rozpoczęciu szkolenia – psychoterapii własnej, doświadczenia własnego, superwizji psychoterapii lub staży, które łącznie ze szkoleniem obejmują co najmniej 1200 godzin, albo
– ukończenie przed 2012 r. podyplomowego szkolenia w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia w wymiarze czasu określonym w programie tego szkolenia,
c) zdała egzamin certyfikujący przeprowadzony przez komisję zewnętrzną wobec podmiotu kształcącego, w skład której nie wchodzą przedstawiciele podmiotu kształcącego, w szczególności powołaną przez stowarzyszenia wydające certyfikaty psychoterapeuty, lub
2) osoba, która uzyskała tytuł specjalisty w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2023 r. poz. 506), lub
3) osoba, która uzyskała tytuł specjalisty w dziedzinie psychoterapii lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub
4) osoba, która ubiega się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, która spełnia łącznie następujące warunki:
a) posiada tytuł zawodowy lekarza lub tytuł zawodowy magistra albo spełnia warunki określone w art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów,
b) posiada status osoby odbywającej szkolenie, o którym mowa w pkt 1 lit.
b tiret pierwsze albo drugie, i zaświadczenie wydane przez podmiot prowadzący to szkolenie o ukończeniu co najmniej 2 roku tego szkolenia, albo spełnia warunek, o którym mowa w pkt 1 lit. b tiret pierwsze albo drugie,
c) uczestniczy w superwizji psychoterapii i posiada zaświadczenie w tym zakresie wystawione przez superwizora psychoterapii, lub
5) osoba w trakcie specjalizacji z psychoterapii dzieci i młodzieży lub psychoterapii, która spełnia łącznie następujące warunki:
a) posiada status osoby w trakcie szkolenia specjalizacyjnego, ukończyła co najmniej 2 rok szkolenia specjalizacyjnego i posiada zaświadczenie wydane przez podmiot prowadzący kształcenie o ukończeniu co najmniej 2 roku tego szkolenia,
b) posiada zaświadczenie od pracodawcy o pracy pod nadzorem osoby posiadającej certyfikat psychoterapeuty lub specjalisty w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub specjalisty w dziedzinie psychoterapii.
4. Psychoterapia, o której mowa w ust. 2, udzielana w ramach rehabilitacji w rozumieniu art. 4 pkt 22 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600) albo jako psychoterapia osób uzależnionych od alkoholu albo psychoterapia członków rodzin, o której mowa w art. 22 ust. 2a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2023 r. poz. 165, 240, 535 i 803) jest realizowana na zasadach określonych w tych ustawach.”.
Natomiast w treści Art. 106 czytamy o tym, że:
1. Osoba, która:
1) przed dniem 31 grudnia 2028 r. spełniła warunek, o którym mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1 lit. b tiret pierwsze ustawy zmienianej w art. 87, albo
2) spełniła warunek, o którym mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1 lit. b tiret drugie albo trzecie ustawy zmienianej w art. 87
– może przystąpić do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego w dziedzinie psychoterapii zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia.
2. Osoba, o której mowa w ust. 1, może przystąpić do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, jeżeli dodatkowo posiada rekomendację superwizora lub superwizorów psychoterapii mających doświadczenie w superwizji procesów psychoterapeutycznych dzieci lub młodzieży oraz ich rodzin potwierdzającą, że posiada kwalifikacje do prowadzenia tej psychoterapii, a także, że prowadzona psychoterapia była przedmiotem superwizji w wymiarze co najmniej 100 godzin, a także:
1) zaświadczenie, że co najmniej 320 godzin jej szkolenia lub szkoleń podyplomowych dotyczyło zagadnień rozwojowych, psychopatologii dzieci i młodzieży oraz metod ich leczenia, lub ukończyła podyplomowe szkolenie uzupełniające z psychoterapii dzieci i młodzieży, lub
2) zaświadczenie, że prowadziła psychoterapię w placówkach prowadzących psychoterapię pacjentów w wieku rozwojowym i ich rodzin przez okres co najmniej 2088 godzin.
Źródło:
Tekst ustawy ustalony ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu
USTAWA
z dnia 17 sierpnia 2023 r.
o niektórych zawodach medycznych
https://orka.sejm.gov.pl/opinie9.nsf/nazwa/3183_u/$file/3183_u.pdf