Psychologia

Choć określenia „choroba psychiczna” oraz „zaburzenie psychiczne” często używane są zamiennie, to istnieją między nimi pewne istotne różnice w znaczeniu i obszarze stosowania. Termin choroba psychiczna odnosi się zwykle do poważniejszych, przewlekłych stanów, które znacząco wpływają na funkcjonowanie osoby. W praktyce klinicznej częściej stosuje się termin „zaburzenie psychiczne”, ponieważ nie każda diagnoza oznacza chorobę w klasycznym medycznym znaczeniu. Choroby psychiczne definiuje się jako wzorce lub schematy zachowań, myślenia, odczuwania, postrzegania oraz innych procesów umysłowych i interakcji społecznych, które powodują cierpienie lub trudności w codziennym funkcjonowaniu osoby nimi dotkniętej. Objawy mogą być łagodne lub ciężkie, czasami znacznie utrudniając codzienne życie. Do …

Emocje są podstawowymi stanami psychicznymi towarzyszącymi nam w codziennym życiu. Są one subiektywnymi przeżyciami mającymi wpływ na nasze myśli, zachowania i reakcje fizjologiczne. Emocje można zdefiniować jako reakcje organizmu na określone bodźce, takie jak wydarzenia, sytuacje, myśli czy wspomnienia. Emocje mogą być pozytywne (np. radość, miłość, zainteresowanie) lub negatywne (np. smutek, strach, złość). Czym są emocje? Emocję można zdefiniować jako złożony stan psychiczny, który obejmuje subiektywne uczucia, reakcje fizjologiczne oraz myśli i zachowania związane z daną sytuacją lub bodźcem. Emocje są reakcją na różne wydarzenia, które mogą mieć charakter wewnętrzny (np. myśli, wspomnienia) lub zewnętrzny (np. doświadczenia, interakcje z innymi). …

Trening psychologiczny to świadomy i celowy proces rozwijania umiejętności psychicznych, emocjonalnych oraz społecznych, mający na celu poprawę funkcjonowania jednostki w różnych obszarach życia. Jest to metoda uczenia się stosowana w sporcie, pracy, edukacji, działalności wychowawczej, szkoleniowej i terapii oraz codziennym życiu, pomagając w radzeniu sobie ze stresem, zwiększaniu motywacji, budowaniu pewności siebie czy poprawie koncentracji. Rylke (1993) definiuje trening psychologiczny jako sytuację specjalnie skonstruowaną po to, aby ludzie mogli przyglądać się sobie, uświadomić sobie swoje mocne strony i trudności, konfrontować je z innymi ludźmi, ujawniać swoje realne wyznawane wartości, podejmować próby rozwiązywania swoich trudności i problemów, próbować nowych zachowań i …

Autyzm znany również jako spektrum autyzmu lub zaburzenia ze spektrum autyzmu, to neurologiczne zaburzenie rozwojowe, które wpływa na sposób funkcjonowania jednostki w obszarze społecznych interakcji, komunikacji i zachowań. Autyzm manifestuje się na różnych poziomach nasilenia i może mieć różne objawy u różnych osób. Pojęcie autyzmu obecnie jest rozumiane jako zaburzenie neurorozwojowe, a nie choroba. Oznacza to, że nie jest to stan patologiczny, który można wyleczyć, ale raczej różnorodność neurologiczna, która wpływa na sposób, w jaki jednostka postrzega świat komunikuje się z nim oraz rodzaj interakcji, które podejmuje. Osoby z autyzmem mają inną niż tradycyjna – neurotypowa – ścieżkę poznawczą, co …

Uraz psychiczny (traumatyczne doświadczenie) to silne emocjonalne przeżycie, które przekracza zdolności jednostki do radzenia sobie i adaptacji. Wynika z doświadczenia ekstremalnie stresujących lub powodujących realne szkody wydarzeń, takich jak wypadki samochodowe, wojna, przemoc fizyczna, psychiczna lub seksualna, katastrofy naturalne, utrata bliskiej osoby, przewlekłe znęcanie się czy zaniedbanie. Urazy psychiczne odnoszą się do emocjonalnie trudnych doświadczeń, przeważnie traumatycznych zdarzeń, które powodują znaczące uszkodzenie emocjonalne i psychologiczne. Traumatyczne doświadczenie może prowadzić do długotrwałych konsekwencji psychicznych, emocjonalnych i fizycznych, wpływając na poczucie bezpieczeństwa oraz funkcjonowanie w codziennym życiu. Praca terapeutyczna z osobami, które doświadczyły urazu psychicznego może obejmować różne podejścia terapeutyczne, w zależności …

Pograniczne zaburzenie osobowości typu borderline, osobowość chwiejna emocjonalnie podtypu granicznego, zaburzenia z pogranicza zaburzeń psychotycznych i nerwicowych, osobowość graniczna, zaburzenia osobowości typu borderline, osobowość z pogranicza – to wszystko synonimy osobowości borderline – jednego z rodzajów zaburzeń osobowości, którego charakterystycznymi cechami są: labilność nastroju, niestabilny obraz siebie, napady intensywnego gniewu, niestabilnymi związkami interpersonalnymi z towarzyszącą im dużą emocjonalnością, silnym lękiem przed odrzuceniem oraz gorączkowymi podejmowaniem działań zapobiegających odrzucenie, działania autoagresywne oraz chroniczne – charakterystyczne dla tego zaburzenia – uczucie pustki. Zaburzenia z pogranicza zaburzeń psychotycznych i nerwicowych charakteryzują się niestabilnością emocjonalną, impulsywnością oraz trudnościami w relacjach interpersonalnych. Osoby z cierpiące …

Współczesne społeczeństwo stoi przed wieloma wyzwaniami emocjonalnymi i psychicznymi, co sprawia, że rola psychologa nabiera szczególnego znaczenia. Problemy takie jak depresja, stany lękowe, zaburzenia odżywiania czy uzależnienia wymagają podejścia opartego na dowodach naukowych, a badania potwierdzają skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej w redukcji objawów tych schorzeń . Kim jest psycholog? Psycholog to specjalista zajmujący się badaniem ludzkich zachowań, myśli oraz emocji. Jego praca nie ogranicza się wyłącznie do prowadzenia terapii, lecz obejmuje również diagnozowanie funkcjonowania psychicznego za pomocą standaryzowanych narzędzi. W literaturze naukowej zwraca się uwagę, że umiejętność precyzyjnej oceny stanu pacjenta jest kluczowa dla dobrania odpowiednich interwencji terapeutycznych, co umożliwia skuteczną …

Trójkąt dramatyczny to psychologiczny model stworzony przez Stephena Karpmana w 1968 roku, opisujący destrukcyjne wzorce interakcji międzyludzkich. W ramach tego schematu uczestnicy odgrywają trzy role: Prześladowcy (Oprawcy), Ofiary oraz Ratownika. W Analizie Transakcyjnej nazwy tych ról zapisuje się wielkimi literami, aby odróżnić je od zwykłych ról życiowych. Model ten często pojawia się w relacjach interpersonalnych, zwłaszcza w konfliktach, dysfunkcyjnych rodzinach i współuzależnieniach. Role w trójkącie dramatycznym Gdy w grze uczestniczą wyłącznie dwie osoby, jedna z nich przyjmuje rolę Ofiary, natomiast druga może stać się Prześladowcą lub Ratownikiem. Trójkąt Dramatyczny pozwala dostrzec wzajemne powiązania między rolami oraz ich dynamiczne zmiany. Cechą …

Empatia jest zdolnością do rozumienia i współodczuwania emocji, doświadczeń i postrzegania rzeczywistości z perspektywy innych ludzi. Oznacza to, że możemy wczuwać się w uczucia i sytuację drugiej osoby, rozumieć jej punkt widzenia i reagować na nią w odpowiedni sposób. Empatia odgrywa istotną rolę w naszych interakcjach społecznych, relacjach międzyludzkich oraz budowaniu więzi i porozumienia między ludźmi. Pojęcie empatii w psychologii zostało wprowadzone przez Edwarda Titchenera, który określił je jako zdolność do wczuwania się w stany psychiczne innych ludzi. Marshall Rosenberg definiuje empatię jako pełne szacunku zrozumienie doświadczeń innych ludzi oraz uważne, angażujące słuchanie. Kluczowym elementem empatii jest umiejętność skupienia całkowitej …