Cele psychoterapii

Psychoterapia to proces terapeutyczny, w którym wykwalifikowany psychoterapeuta będący często psychologiem lub psychiatrą, prowadzi sesje terapeutyczne z klientem w celu leczenia jego problemów emocjonalnych, psychicznych lub behawioralnych. Podczas tych sesji terapeuta wykorzystuje różne techniki i metody bazujące na rozmowie terapeutycznej, aby pomóc klientowi lepiej zrozumieć siebie, rozwiązać problemy i osiągnąć poprawę w jego funkcjonowaniu psychicznym i emocjonalnym.

Psychoterapia jest zalecana gdy klient pragnie dokonać zmian w postawach wobec siebie i otoczenia, poprawić relacje interpersonalne, polepszyć umiejętności przystosowawcze, osłabić występowanie pewnych objawów, poprawić funkcjonowanie społeczne oraz zwiększyć zdolność radzenia sobie z trudnościami. Osiągnięcie tych efektów zależy od dostosowania terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Czynniki wpływające na cele psychoterapii

Cel psychoterapii jest dostosowywany do indywidualnych potrzeb i oczekiwań pacjenta, a cele terapeutyczne mogą być różnorodne i elastycznie modyfikowane w trakcie procesu terapeutycznego. Istnieje kilka czynników, które mają główny wpływ na określenie celów terapeutycznych, w tym oczekiwania pacjenta, jego indywidualne potrzeby, motywacja do współpracy z terapeutą, stan emocjonalny, rodzaj i zaawansowanie zaburzeń psychicznych, stan fizyczny oraz środowisko życia pacjenta. Warto uwzględnić te czynniki przy doborze odpowiednich metod psychoterapeutycznych.

Cel psychoterapii

Cele psychoterapii obejmują zrozumienie i rozwiązanie problemów emocjonalnych, zmianę wzorców myślowych i zachowań, rozwój osobisty, poprawę relacji interpersonalnych, radzenie sobie ze stresem i lękiem, zwiększenie poczucia własnej wartości oraz zarządzanie objawami chorób i zaburzeń psychicznych. Terapia pomaga pacjentom zrozumieć i przepracować głębokie problemy emocjonalne, zmienić negatywne wzorce myślowe i destrukcyjne zachowania, wspiera rozwój osobisty, poprawia relacje z innymi, uczy skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem i lękiem, buduje pewność siebie oraz pomaga radzić sobie z objawami zaburzeń psychicznych.

1. Leczenie chorób i zaburzeń psychicznych lub zmniejszenie nasilenia ich objawów

Głównym celem psychoterapii jest leczenie zaburzeń psychicznych i jest to nabardziej powszechna forma pracy psychoterapeutycznej. Jest to proces pomagania osobom borykającym się m.in. z depresją, zaburzeniami lękowymi i zaburzeniami osobowości. Leczenie tych chorób polega na łagodzeniu objawów i zapobieganiu ich nawrotom. Czasami skupienie się na objawach choroby stanowi jedynie początkowy etap terapii, ponieważ może okazać się, że same objawy są wtórne, a przyczyny trudności życiowych leżą głębiej. Istotne jest także wzmacnianie umiejętności rozpoznawania objawów choroby i reagowania na nie w sposób konstruktywny, co może być przydatne w przyszłości. Psychoterapia dąży do redukcji lub całkowitego wyeliminowania objawów, które wpływają negatywnie na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Mogą to być objawy depresji, lęku, stresu pourazowego, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych i innych problemów psychicznych. Poprzez zastosowanie różnych technik terapeutycznych, pacjent uczy się, jak radzić sobie z tymi objawami, co prowadzi do ich złagodzenia lub całkowitego ustąpienia.

2. Rozwiązanie problemów emocjonalnych oraz zmiana wzorców myślowych i zachowań

Inne czynniki niż choroby również mogą znacząco wpływać na funkcjonowanie psychiczne człowieka, uniemożliwiając mu pełne uczestnictwo w codziennym życiu. Takie czynniki obejmują m.in. chroniczne poczucie niższości, stały brak energii życiowej, a także przygnębiające emocje takie jak lęk czy smutek. Współpraca z psychoterapeutą może pomóc w rozwinięciu umiejętności radzenia sobie z takimi trudnościami, co przyczynia się do poprawy funkcjonowania psychicznego.

Każdy człowiek doświadcza w życiu kryzysów, które mogą być wywołane różnymi czynnikami, takimi jak utrata bliskiej osoby, rozwód, problemy finansowe czy trudności zdrowotne. Psychoterapia pomaga pacjentom przepracować różnego rodzaju kryzysów i trudności, trudne doświadczenia, zrozumieć ich wpływ na ich życie i znaleźć konstruktywne sposoby radzenia sobie z nimi.

Psychoterapia pomaga pacjentom zrozumieć, jak funkcjonują na poziomie emocjonalnym, poznawczym i behawioralnym. Dzięki psychoterapii pacjenci mają możliwość poszerzania świadomości dotyczącej własnego funkcjonowania, mogą lepiej rozpoznawać swoje wzorce myślenia i zachowania, co umożliwia im wprowadzenie pozytywnych zmian w swoim życiu.

3. Wspomaganie, ochrona i stabilizacja zdrowia psychicznego

Psychoterapia nie tylko leczy istniejące zaburzenia, ale także działa profilaktycznie, wspierając pacjenta w utrzymaniu stabilności emocjonalnej i psychicznej. Terapeuci pomagają pacjentom w budowaniu zdrowych nawyków, strategii radzenia sobie ze stresem oraz umiejętności dbania o swoje zdrowie psychiczne w dłuższej perspektywie.

4. Przywrócenie zdolności do pracy

Problemy psychiczne często wpływają na zdolność do wykonywania obowiązków zawodowych. Psychoterapia pomaga pacjentom odzyskać koncentrację, motywację i umiejętności potrzebne do efektywnego funkcjonowania w miejscu pracy. Wsparcie terapeutyczne może również obejmować naukę radzenia sobie z presją i stresem zawodowym.

5. Rozwój lub integracja osobowości pacjenta w kierunku lepszej adaptacji i realizacji swoich celów życiowych

Psychoterapia wspiera pacjentów w procesie rozwoju osobistego, pomagając im lepiej zrozumieć siebie, swoje motywacje i cele. Terapeuci pomagają pacjentom w integracji różnych aspektów ich osobowości, co prowadzi do lepszej adaptacji w różnych sferach życia oraz umożliwia skuteczniejsze realizowanie swoich życiowych celów.

6. Przywrócenie zdolności do przeżywania, kontaktowania się, odczuwania nadziei i umiejętności cieszenia się życiem

Celem terapii jest również pomoc pacjentom w odbudowie zdolności do doświadczania pozytywnych emocji, nawiązywania i utrzymywania satysfakcjonujących relacji interpersonalnych, odczuwania nadziei na przyszłość oraz czerpania radości z życia. Terapeuci pracują z pacjentami nad rozwijaniem tych umiejętności, co prowadzi do zwiększenia ich ogólnego dobrostanu emocjonalnego.

7. Poprawa jakości życia

Ostatecznym celem psychoterapii jest poprawa ogólnej jakości życia pacjenta. Poprzez redukcję objawów zaburzeń psychicznych, rozwijanie zdrowych strategii radzenia sobie oraz wspieranie rozwoju osobistego, psychoterapia dąży do tego, aby pacjenci mogli prowadzić pełne, satysfakcjonujące i zdrowe życie. Czasami w naszym życiu pojawiają się sytuacje lub zjawiska, z którymi sami nie potrafimy sobie poradzić. Te trudności mogą utrudniać nam codzienne funkcjonowanie i obniżać komfort życia. Psychoterapia może być pomocna w pokonaniu tych wyzwań oraz w motywacji i podniesieniu chęci do działania. Zmieniając nasze myślenie i perspektywę, możemy realnie poprawić jakość życia i dostrzec elementy, które przywrócą nam radość. Psychoterapia, wywodząca się z psychologii humanistycznej, koncentruje się na odkrywaniu i wykorzystywaniu naszych osobistych zasobów, co pozwala osiągnąć większe zadowolenie z siebie i życia oraz pełniej wykorzystać swój potencjał. Dzięki terapii uczymy się doceniać siebie, radzić sobie z krytyką w sposób konstruktywny i wprowadzać pozytywne zmiany w swoim życiu.

Do pozostałych celów do których prowadzić ma psychoterapia możn zaliczyć: poprawę funkcjonowania społecznego i relacji interpersonalnych, wzmacnianie wiary w siebie, odzyskanie kontroli nad życiem, przepracowanie przyczyn zaburzeń psychicznych, zrozumienie wpływu wydarzeń z przeszłości na obecne życie, edukację psychologiczną, wsparcie dla rodziny pacjenta oraz poznanie samego siebie poprzez radzenie sobie z trudnościami emocjonalnymi i identyfikację wzorców zachowań.

Cele terapii psychodynamicznej

Głównym celem psychoterapii psychodynamicznej jest poprawa samopoczucia poprzez uwolnienie tłumionych emocji, zrozumienie ich źródeł oraz potrzeb i impulsów kierujących zachowaniem. Proces ten obejmuje także wykształcenie nowych mechanizmów obronnych oraz rozwinięcie większej samoświadomości. Cele w psychoterapii psychodynamicznej kształtowane są przez pacjenta lub wspólnie z terapeutą. Nadrzędnym celem jest uświadomienie nieświadomego. Oto kilka przykładów obszarów wokół których skupia się praca terapeutyczna:

• rozwiązywanie konfliktu – terapia pomaga pacjentowi zidentyfikować i przepracować konflikty wewnętrzne, które wpływają na jego funkcjonowanie i relacje z innymi
• poszukiwanie prawdy – czyli uzyskanie wiedzy o sobie, przyjrzenie się kim naprawdę się jest a nie kim chce się być, klient eksploruje i uzyskuje głębszą wiedzę o sobie, przyglądając się prawdziwej naturze swojej osobowości, zamiast kierować się tym, kim chciałby być.
• większa zdolność do wyszukiwania odpowiednich self obiektów (przejście z pozycji, w której pacjent używa self obiektów w sposób niedojrzały i nieadaptacyjny, do pozycji, w której ich użycie będzie dojrzalsze i adaptacyjne, klient przechodzi od używania self obiektów w niedojrzały i nieadaptacyjny sposób do bardziej dojrzałego i adaptacyjnego wykorzystania ich
• polepszenie relacji z innymi w skutek zrozumienia relacji z wewnętrznymi obiektami, poprzez zrozumienie relacji z wewnętrznymi obiektami, klient może poprawić swoje relacje z innymi ludźmi
• zwiększenie zdolności do refleksji – mentalizacja, klient rozwija umiejętność mentalizacji, czyli rozumienia własnych i cudzych myśli, uczuć i intencji
• dostrzeżenie związku zachowań pacjenta z jego wewnętrznymi uczuciami, przekonaniami, konfliktami, motywami, klient uczy się rozumieć, w jaki sposób jego zachowania są powiązane z jego wewnętrznymi procesami psychicznymi, co umożliwia głębsze samopoznanie i kontrolę nad sobą

W trakcie trwania terapii może się zdarzyć, że cele terapii będą redefiniowane. Dzieje się tak ponieważ niektóre konflikty są całkowicie nieświadome i trudno je wziąć jednocześnie pod uwagę w początkowym etapie procesu psychoterapeutyczngo. Rewizja celu następuje również często na skutek uzyskania większego zrozumienia problemu przez samego pacjenta.

Brak celu psychoterapii psychodynamicznej

Zbyt duży nacisk położony na cel terapii może być odbierany przez pacjenta jako chęć realizacji planu terapeuty wobec niego i w efekcie prowadzić do buntu. Kolejnym zagrożeniem związanym z kładzeniem nadmiernego nacisku na cel terapii może być zmiana poczyniona przez pacjenta w celu spełniania oczekiwań terapeuty przy jednoczesnym wzmocnieniu fałszywego self. Skupianie uwagi na celu może wprowadzać impas związany z zatrzymaniem procesów przeniesienia i przeciwprzeniesienia. Pacjent triumfuje udaremniając pracę terapeuty. Przegrywając – nie mogąc profitować leczeniem (poprzez odrzucenie korzystnych rozwiązań) – wygrywa. W związku z powyższym może okazać się korzystne pracowanie przez jakiś czas bez celu terapii.

Cele psychoterapii systemowej

Celem psychoterapii systemowej, czyli terapii rodzinnej, jest praca nad relacjami emocjonalnymi w rodzinie poprzez zmianę sposobu komunikacji, wyznaczenie granic między jej członkami oraz ich ról, a także modyfikacja funkcjonowania rodziny jako całości.

Cele psychoterapii poznawczo-behawioralnej

Celem psychoterapii poznawczo-behawioralnej jest zrozumienie i zmiana irracjonalnych schematów myślenia oraz postrzegania rzeczywistości, które przyczyniają się do powstawania uciążliwych objawów u pacjenta. Dodatkowo, terapia ma na celu uświadomienie wpływu środowiska i doświadczeń na zachowanie, a także uczenie się nowych umiejętności rozwiązywania problemów i skutecznego przystosowywania się do różnych sytuacji życiowych.

Cele psychoterapii Gestalt

Głównym celem psychoterapii Gestalt jest uświadomienie sobie i wyrażenie emocji, zmiana perspektywy dotyczącej przyszłości, zmniejszenie uczucia lęku oraz rozwój umiejętności potrzebnych do skutecznego radzenia sobie z niepewnością i rozwiązywania problemów.