Oba zawody – psycholog i psychoterapeuta – mają wspólny mianownik w postaci dziedziny nauki jaką jest psychologia. Jednakże mają różne role i pełnią różne funkcje w obszarze dbania o zdrowie psychiczne ludzi.
Psycholog
Psycholog to osoba, która ukończyła studia psychologiczne – studia magisterskie z psychologii, które obejmują szeroki zakres wiedzy na temat ludzkiego zachowania, procesów poznawczych, emocji i relacji interpersonalnych, a więc jest to osoba posiadająca formalne wykształcenie w dziedzinie psychologii. W Polsce psychologiem można zostać po skończeniu jednolitych studiów magisterskich na kierunku – psychologia. Psycholog może pracować w różnych obszarach, takich jak diagnostyka psychologiczna, interwencja kryzysowa, badania naukowe, edukacja, zarządzanie zasobami ludzkimi czy poradnictwo i konsultacje psychologiczne. Psychologia uprawiana w sposób akademicki bada procesy myślowe, emocje, zachowanie i interakcje społeczne. Celem tych badań jest zrozumienie ludzkiego umysłu oraz zachowania w różnych kontekstach. Psychologowie jako praktycy, mogą również w ramach uprawiania psychologii klinicznej, przeprowadzać ocenę psychologiczną, wykonywać diagnozy psychologiczne i diagnozować problemy psychiczne, przeprowadzać testy psychologiczne, prowadzić badania naukowe oraz dostarczać wsparcia emocjonalnego i świadczyć poradnictwo psychologiczne. Psycholog kliniczny może prowadzić diagnozę psychologiczną, testy inteligencji, testy osobowości i inne testy psychologiczne. Psycholog może pracować również w takich dziedzinach jak psychologia sądowa, psychologia pracy, psychologia edukacyjna itd doradzając w kwestiach związanych z karierą lub edukacją, bądź wspierając rozwój osobisty.
Jakie kompetencje ma psycholog?
Psycholog to specjalista posiadający szerokie kompetencje w zakresie diagnozowania i leczenia problemów psychicznych oraz emocjonalnych. Jego umiejętności obejmują zdolność do przeprowadzania wywiadów diagnostycznych, interpretacji testów psychologicznych oraz stosowania różnych technik terapeutycznych, takich jak terapia poznawczo-behawioralna, terapia psychodynamiczna czy terapia systemowa. Psychologowie muszą posiadać doskonałe umiejętności komunikacyjne, empatię oraz zdolność do budowania zaufania i relacji z klientami. Ważnym elementem ich pracy jest również zdolność do pracy w zespole interdyscyplinarnym oraz umiejętność radzenia sobie ze stresem i trudnymi emocjami. Psychologowie muszą być również biegli w analizie i syntezie informacji oraz w posługiwaniu się narzędziami diagnostycznymi. Ich praca często wymaga ciągłego doskonalenia zawodowego i aktualizacji wiedzy na temat najnowszych badań naukowych i metod terapeutycznych.
Psychoterapeuta
Psychoterapeuta to osoba, która posiada specjalistyczne wykształcenie i szkolenie w dziedzinie psychoterapii, którego zadaniem jest pomoc osobom w radzeniu sobie z różnymi problemami emocjonalnymi, kryzysami psychicznymi i interpersonalnymi. Głównym celem pracy psychoterapeuty jest pomaganie osobom zmagającym się z problemami emocjonalnymi, psychicznymi lub zachowawczymi. Poprawa zdrowia psychicznego i dobrostanu pacjenta osiągana jest poprzez przeprowadzanie psychoterapii, rozmowy, oraz stosowanie odpowiednich technik terapeutycznych.
Psychoterapeuta to osoba, która ukończyła specjalistyczne szkolenie z psychoterapii kończące się najczęściej uzyskaniem certyfikatu psychoterapeuty w ramach konkretnego stowarzyszenia zrzeszającego psychoterapeutów danego nurtu psychoterapeutycznego. Psychoterapeuci często są również psychologami, ale nie wszystkie osoby posiadające certyfikat psychoterapeuty posiadają również dyplom ukończenia studiów psychologicznych. Psychoterapeuci najczęściej mają wykształcenie psychologiczne, pedagogiczne, medyczne lub humanistyczne. Obecnie prawo w Polsce na osoby prowadzące działalność psychoterapeutyczną nie nakłada takiego wymogu. Wykonywanie psychoterapii w publicznej służbie zdrowia od 1 stycznia 2024 r. uregulowane jest w ustawie o niektórych zawodach medycznych.
Psychoterapeuci pracują z klientami, aby pomóc im zrozumieć i rozwiązać swoje trudności, rozwijać zdrowsze strategie radzenia sobie oraz osiągać pożądane cele życiowe. Psychoterapia może być prowadzona w różnych formach, takich jak terapia poznawczo-behawioralna, psychoterapia psychodynamiczna, czy terapia Gestalt. Psychoterapeuta jest specjalistą w zakresie terapii i pracuje nad długoterminowymi zmianami w psychice i zachowaniu klienta. Może współpracować z psychiatrą w przypadku potrzeby farmakoterapii, ale sam nie przepisuje leków (chyba że jest psychiatrą z dodatkowymi kwalifikacjami psychoterapeuty).
Jakie kompetencje ma psychoterapeuta?
Psychoterapeuta to specjalista, który posiada kompetencje w zakresie pomagania osobom z problemami emocjonalnymi, psychicznymi i behawioralnymi za pomocą metod i narzędzi psychoterapeutycznych. Jego umiejętności obejmują znajomość różnych metod terapeutycznych, takich jak terapia poznawczo-behawioralna, terapia psychodynamiczna, terapia humanistyczna czy terapia systemowa. Psychoterapeuta musi posiadać doskonałe umiejętności komunikacyjne, zdolność do empatii, do aktywnego słuchania i budowania zaufania w relacji z pacjentami. Ważnym aspektem pracy psychoterapeuty jest umiejętność prowadzenia sesji terapeutycznych, w których pacjent może swobodnie eksplorować swoje myśli, uczucia i zachowania w bezpiecznym i wspierającym środowisku terapeutycznym. Psychoterapeuci muszą również umieć identyfikować i diagnozować różne zaburzenia psychiczne oraz tworzyć indywidualne plany terapeutyczne dostosowane do potrzeb pacjenta. Ich praca wymaga ciągłego doskonalenia zawodowego, samorefleksji oraz znajomości najnowszych badań naukowych i technik terapeutycznych, aby skutecznie wspierać swoich pacjentów w procesie zdrowienia i rozwoju osobistym.
Psycholog czy psychoterapeuta? Czym różni się psycholog od psychoterapeuty?
Psycholog to osoba z psychologicznym wykształceniem, która może działać w różnych psychologicznych obszarach, a psychoterapeuta to specjalista, który zdobył dodatkowe wykształcenie w dziedzinie psychoterapii i skupia się na pomaganiu ludziom poprzez interwencje terapeutyczne. Psycholog może dostarczyć wsparcia i doraźnej pomocy w sytuacjach kryzysowych, podczas gdy psychoterapeuta skupia się na dłuższym procesie terapeutycznym, który pomaga klientowi lepiej zrozumieć samego siebie oraz identyfikować i zmieniać negatywne mechanizmy wpływające na jakość życia. Rolą psychologa jest udzielanie wsparcia psychologicznego, przeprowadzanie diagnozy psychologicznej, wystawianie orzeczeń, prowadzenie działań psychoedukacyjnych oraz dostarczanie natychmiastowej pomocy przeprowadzając interwencje kryzysowe w przypadku kryzysów psychologicznych.
Z kolei psychoterapeuta jest specjalistą przygotowanym do przeprowadzania terapii psychologicznej, mającej na celu leczenie problemów takich jak lęki, depresja, obniżony nastrój czy kryzysy psychiczne. Głównym celem terapii jest poprawa zdrowia psychicznego pacjenta, zwiększenie samoświadomości, poprawa funkcjonowania społecznego i ogólny dobrostan emocjonalny. Psychoterapeuci przeprowadzają sesje terapeutyczne, podczas których pacjenci mogą wyrażać swoje uczucia, myśli i trudności. Terapeuta pomaga pacjentom zrozumieć i rozwiązać problemy oraz rozwijać strategie radzenia sobie z nimi. Psychoterapeuci pomagają w radzeniu sobie z różnymi problemami, takimi jak depresja, lęki, zaburzenia nerwicowe, zaburzenia odżywiania, uzależnienia, zaburzenia osobowości, problemy związane z traumą i wiele innych. Psychoterapeuci wykorzystują różnorodne techniki terapeutyczne, takie jak terapia poznawczo-behawioralna, terapia psychodynamiczna, terapia interpersonalna, terapia poznawcza, czy terapia poznawczo-behawioralna dialektyczna, w zależności od potrzeb pacjenta i rodzaju problemu. Psychoterapeuci pracują z pacjentami indywidualnie, w grupach lub w ramach terapii rodzinnej, w zależności od kontekstu i rodzaju terapii. Istnieje wiele różnych podejść terapeutycznych, co oznacza, że psychoterapeuci mogą mieć różne style pracy, ale wspólnym celem jest wsparcie pacjenta w osiągnięciu lepszego stanu psychicznego i emocjonalnego.