Wygaszanie to pojęcie psychologiczne odnoszące się do procesu wygaszania reakcji warunkowej, czyli reakcji, która została wyuczona poprzez warunkowanie klasyczne lub warunkowanie instrumentalne. Proces ten polega na stopniowym zmniejszaniu się częstotliwości występowania danej reakcji w wyniku braku wzmacniacza lub nagrody, która wcześniej była z nią związana.
Wygaszanie to proces eliminowania zachowań problemowych poprzez powstrzymywanie się od dostarczania wzmacniaczy po wystąpieniu takich zachowań (na przykład ignorowania) lub prezentowanie bodźca warunkowego bez zapewnienia bodźca bezwarunkowego (czyli konsekwencji, które martwią pacjenta). Wygaszanie stanowi podstawę dla terapii implozywnej i zatapiania.
W przypadku warunkowania klasycznego, wygaszanie następuje wtedy, gdy bodziec warunkowy przestaje być skojarzony z bodźcem bezwarunkowym, który wywoływał pierwotnie reakcję warunkową. Stopniowe wystawianie organizmu na bodziec warunkowy bez dostarczania bodźca bezwarunkowego powoduje wygaszanie reakcji warunkowej, co powoduje finalnie, że organizm przestaje reagować na ten bodziec.
W przypadku warunkowania instrumentalnego wygaszanie zachodzi, gdy określona reakcja nie jest nagradzana lub karana. Organizm stopniowo przestaje wykonywać daną reakcję, jeśli nie przynosi ona oczekiwanego rezultatu.
Wygaszanie jest ważnym terminem wyjaśniającym procesy uczenia się w psychologii behawioralnej. Pozwala na zrozumienie, jak zmieniają się zachowania w odpowiedzi na zmiany w bodźcach i ich konsekwencjach. Jest również wykorzystywane w terapii behawioralnej, gdzie próbuje się modyfikować niepożądane zachowania poprzez eliminację nagród lub wzmocnień z nimi związanych.
