Psychologia

Wygaszanie to pojęcie psychologiczne odnoszące się do procesu wygaszania reakcji warunkowej, czyli reakcji, która została wyuczona poprzez warunkowanie klasyczne lub warunkowanie instrumentalne. Proces ten polega na stopniowym zmniejszaniu się częstotliwości występowania danej reakcji w wyniku braku wzmacniacza lub nagrody, która wcześniej była z nią związana. Wygaszanie to proces eliminowania zachowań problemowych poprzez powstrzymywanie się od dostarczania wzmacniaczy po wystąpieniu takich zachowań (na przykład ignorowania) lub prezentowanie bodźca warunkowego bez zapewnienia bodźca bezwarunkowego (czyli konsekwencji, które martwią pacjenta). Wygaszanie stanowi podstawę dla terapii implozywnej i zatapiania. W przypadku warunkowania klasycznego, wygaszanie następuje wtedy, gdy bodziec warunkowy przestaje być skojarzony z bodźcem …

Mary Cover Jones (1897-1987) była amerykańską psycholożką uznawaną za prekursorkę terapii behawioralnej. Jones pracowała jako psycholog i nauczycielka przez wiele lat. Jej badania nad desensytyzacją i terapią behawioralną wpłynęły na rozwój psychologii klinicznej. Była także aktywna w różnych stowarzyszeniach psychologicznych i brała udział w edukacji psychologów. Mary Cover Jones najbardziej znana jest z pracy nad procesem warunkowania. Jej eksperymenty, w tym słynne badania z małym chłopcem, przyczyniły się do zrozumienia mechanizmów warunkowania i desensytyzacji.  W 1924 roku opublikowała wyniki swoich znanym już eksperymentów, w których skutecznie zredukowała lęk u niespełna trzyletniego chłopca o imieniu Piotruś, który bał się białego szczura, …

Desensytyzacja to proces polegający na zmniejszaniu wrażliwości lub reakcji na określone bodźce, szczególnie na te, które wcześniej wywoływały fizyczną lub emocjonalną reakcję. Mechanizm ten może być używany w procesie terapii, w trakcie której osoba stopniowo narażana jest na bodźce wywołujące lęk lub negatywne emocje, aż do momentu, w którym te reakcje się zmniejszają lub znikają. Desensytyzacja określana jest również jako odwrażliwianie i odnosi się do techniki terapeutycznej stosowanej w psychologii i psychiatrii, mającej na celu redukcję reakcji lękowych lub emocjonalnych na określone bodźce. Jest często wykorzystywana w leczeniu fobii, lęków oraz innych zaburzeń emocjonalnych. Proces ten polega na stopniowym wystawianiu …

Burrhus Frederic Skinner (1904-1990) był amerykańskim psychologiem, który stworzył eksperymentalną analizę zachowania. Ta dziedzina psychologii bada zachowanie ludzi i zwierząt w określonych warunkach środowiskowych, dążąc do znalezienia ogólnych praw opisujących i wyjaśniających te zachowania. Skinner oparł swoje podejście na filozofii nauki zwanej radykalnym behawioryzmem, która skupiała się wyłącznie na tym, co można bezpośrednio zaobserwować, czyli na sytuacji bodźcowej i zachowaniu. Wyniki badań przeprowadzanych w ramach eksperymentalnej analizy zachowania stały się podstawą dla terapii behawioralnej. Skinner przykładał ogromne znaczenie do praktycznych zastosowań psychologii, co przejawiało się w jego koncepcji nauczania programowanego i sposobach modyfikacji zachowania pacjentów psychotycznych, gdzie wykorzystywał psychologiczny mechanizm …

Granice psychologiczne to ograniczenia, które jednostka ustanawia, aby chronić swoje emocje, potrzeby i integralność tożsamości. Granice psychologiczne pełnią ważną rolę w zachowaniu zdrowia psychicznego i utrzymaniu zdrowych relacji z innymi ludźmi. Rodzaje granic Granice fizyczne Obejmują one nasze ciało i przestrzeń osobistą. Przekraczanie tych granic może wystąpić w formie fizycznego nękania, przemocy lub naruszenia przestrzeni osobistej. Granice emocjonalne To nasza zdolność do wyrażania i kontrolowania emocji oraz określania, które emocje i myśli chcemy dzielić z innymi. Naruszanie tych granic może prowadzić do utraty zaufania i komfortu emocjonalnego. Granice psychiczne Dotyczą naszych myśli, przekonań i wartości. Przekraczanie granic psychicznych może objawiać …

Mechanizmy obronne Ego to psychologiczne strategie stosowane przez jednostki aby chronić swoje Ego przed lękiem, stresem, oraz wewnętrznymi konfliktami. Stosowanie mechanizmów obronnych może mieć zarówno pozytywne jak i negatywne konsekwencje, w zależności od kontekstu i tego, jak często są stosowane. W umiarkowanym zakresie mogą pomóc jednostce radzić sobie ze stresem i trudnymi emocjami, ale nadmierne poleganie na nich może prowadzić do problemów psychicznych i zaburzeń emocjonalnych. Fantazjowanie Zaspokajanie sfrustrowanych pragnień w wyobraźni. Fantazjowanie to mechanizm obronny, który polega na tworzeniu w wyobraźni scenariuszy lub obrazów, które pomagają jednostce radzić sobie z frustracjami, lękami lub niezrealizowanymi pragnieniami. Jest to sposób na …

Na podsta­wie swych klinicznych obserwacji nad dziećmi, dorastającą młodzieżą, studentami wyższych uczelni oraz starszymi osobami Erikson (1950) w swej książce Childhood and Society (Dzieciństwo a społeczeństwo) wzbogacił teorię rozwoju osobowości o trzy ważne idee. Po pierwsze, przez analogię do stadiów psychoseksualnych, postulował on psychospołeczne stadia rozwoju ego, w których jednostka kształtuje nowe nastawienia wobec siebie samej i innych ludzi ze swego otoczenia. Po drugie, rozwój osobowości rozpatrywał jako proces trwający nieustannie przez wszys­tkie fazy życia, a nie jako proces zakończony w okresie niemowlęctwa. Po trzecie, stwierdził, iż każde z tych stadiów wymaga nowego poziomu interakcji społecznej, co może zmienić przebieg …

Społeczna koncepcja Sullivana Sullivan podobnie jak Freud, stwierdził, że napięcie wynikające z niezaspokojenia potrzeb fizjologicznych często skłania ludzi do działania. Jednakże, w odróżnieniu od Freuda, był on przekonany, że nasze podstawowe potrzeby nie mają charakteru biologicz­nego, lecz wywodzą się z interakcji z ludźmi, i że te ukształtowane interpersonalnie cechy „ludzkie” mogą bez­pośrednio oddziaływać na funkcjonowanie fizjologiczne lub modyfikować je. Na przykład w większości kultur istnieją mniej lub bardziej wypracowane zbiory reguł, określających kiedy i w jaki sposób można jeść, wydalać itd. Sullivan posunął się tak daleko, że zidentyfikował osobowość nie jako coś, co tkwi w danej osobie, lecz jako „względnie …

Teoria pola (Field Theory) to psychologiczna koncepcja stworzona przez niemieckiego psychologa Kurta Lewina w 1936 roku, która skupia się na analizie sił wpływających na jednostkę w danym środowisku. Teoria ta opiera się na założeniu, że zachowanie człowieka jest wynikiem interakcji między jednostką a otoczeniem i można je zrozumieć jedynie, badając cały „obszar” (ang. field) obejmujący zarówno osobę, jak i jej środowisko. Teoria pola to koncepcja, która zrodziła się przez analogię do nauk fizycznych. Model ten zapożyczony z nauki o polach elektromagnetycznych, postuluje pola sił, które są w dyna­micznej i nieustannie zmieniającej się równowadze. Psy­chologowie posługujący się tą teorią psychologiczną uważają, …

Do najlepiej znanych przedstawicieli teorii traktujących organizm jako całość należy Carl Rogers, który zdobył uznanie także jako terapeuta. Kładzie on nacisk na prywatny świat jednostki, świat doznań, który nazywa polem fenomenolo­gicznym (phenomenal field). To właśnie spostrzeżenia i interpretacje dokonywane przez daną jednostkę determi­nują jej późniejsze zachowanie. Aby więc zrozumieć czyjeś zachowanie, nie wystarczy znać obiektywną sytuację: musimy zrozumieć, jak tę sytuację widzi dana osoba. Odrębną częścią tego pola jest pojęcie o sobie (self ­concept), które rozwija się w wyniku interakcji danej jednostki ze środowiskiem. Ludzie zachowują się w sposób zgodny z posiadanym obrazem samego siebie i skłonni są odrzucać lub …