Teriantropia to pojęcie odnoszące się do stanu świadomości, w którym jednostka identyfikuje się duchowo lub psychicznie jako zwierzę. Osoby posiadające takie przekonania określa się mianem therian. Termin teriantropia odwołuje się do mitologicznych koncepcji wyrażających przekonanie o zdolności niektórych istot lub ludzi do przemiany w zwierzęta lub utożsamiania się ze zwierzętami. Teriantropia jest przeciwieństwem antropomorfizmu (nadawanie przedmiotom, pojęciom, zjawiskom, zwierzętom itp. cech ludzkich oraz ludzkich motywów postępowania), ponieważ zgodnie z tą koncepcją, to istoty ludzkie mogą posiadać cechy zwierzęce. Z historycznego punktu widzenia, wierzenia te często stanowiły swoiste przekonania młodych wojowników, którzy czcili – na przykład wilki jako wzór – i formowali sojusze w ramach struktur plemiennych. Wykorzystywane przez niektóre społeczności jako elitarne oddziały, wyróżniały się odwagą i okrucieństwem. Motyw wilkołactwa pozostaje żywy w dzisiejszych czasach, stanowiąc inspirację zarówno w baśniach, jak i literaturze.
Teriomorfizm
Z teriantropią z historycznej perspektywy łączy się również teriomorfizm (zoomorfizm) – koncepcja przypisywania cech zwierzęcych bóstwom, demonom, obiektom lub istotom, które normalnie nie są zwierzętami. Polega to na przedstawianiu nieludzkich bytów w taki sposób, aby zawierały one cechy lub formy zwierzęce. Teriomorfizm jest często obecny w symbolice, sztuce i mitologii, gdzie postacie ludzkie lub boskie są ukazywane z cechami lub atrybutami zwierząt.
Termin ten wywodzi się od greckich słów „therion” oznaczającego zwierzę i „morphe” oznaczającego formę lub kształt i odnosi się do tego, że bogowie przedstawiani byli w postaci zwierząt lub posiadali zwierzęce cechy. Przykłady theriomorfizmu można znaleźć w różnych tradycjach religijnych i mitologiach, był charakterystyczny dla większości politeistycznych religii.
Likantropia
W kulturze popularnej, szczególnie w wśród miłośników literatury fantasy, termin teriantropia odnosi się również do zdolności pewnych postaci do zmiany swojej fizycznej formy między postacią ludzką, a zwierzęcą, często w kontekście postaci wilkołaków. Likantropia to termin psychologiczny, a zbudowany wokół niej system mitów i obrzędów magicznych, jest najbardziej znaną forma teriantropii polegającą na wierze w zdolność przemiany człowieka w wilka. Wilkołactwo ma swoje korzenie w wielu mitologiach (m.in. słowiańskiej i germańskiej) i legendach. Człowiek, który przemieniał się w wilka lub postać będącą połączeniem tego zwierzęcia z człowiekiem, nazywany był mianem wilkołaka. Według różnych wierzeń można było stać się wilkołakiem za sprawą rzuconego uroku lub po ugryzieniu przez innego wilkołaka. Przemiana w wilka było również możliwe dzięki wrodzonej predyspozycji, natarciu się specjalną maścią lub napiciu się wody zaczerpniętej z wodopoju tych zwierząt. Jedną z ciekawostek dotyczących współczesnych wierzeń na temat wilkołaków jest możliwość ubezpieczenia się na wypadek przemiany w wilkołaka. Łukasz Zoń, prezes Stowarzyszenia Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych w wypowiedzi dla portalu pomorska.pl z października 2020 r. stwierdza (https://pomorska.pl/najdziwniejsze-ubezpieczenia-na-przyklad-na-wampiry-i-wilkolaki-galeria/ar/c3-13715976):
„W USA można na przykład ubezpieczyć się od porwania przez kosmitów – dodaje ekspert. – Zainteresowaniem cieszą się też ubezpieczenia od działalności duchów, które zakładają wypłatę odszkodowania, jeżeli w ich wyniku dojdzie do czyjejś śmierci lub urazu. Istnieje też grupa osób gotowa wykupić ubezpieczenie na ewentualność ugryzienia przez wampira lub wilkołaka”.
Współczesne oblicze teriantropii powstało w latach 90. XX wieku i ukształtowało się głownie za sprawą aktywności uczestników forum internetowego dedykowanego fanom horrorów, gdzie wilkołaki odgrywały kluczową rolę. To zjawisko, w którym ludzie identyfikują się w pewnym stopniu jako zwierzęta. Obecnie społeczność terian istnieje głównie w świecie wirtualnym, a jej członkami są głównie mieszkańcy USA i Europy Zachodniej.
Hipertrichoza
Jedna z teorii dotyczących genezy fascynujących opowieści o ludziach posiadających nadprzyrodzone moce lub będących połączeniem człowieka i zwierzęcia łączona jest z hipertrichozą, chorobą znaną jako syndrom wilkołaka. Hipertrichoza z medycznego puntu widzenia to rzadki stan charakteryzujący się nadmiernym owłosieniem ciała. Osoby dotknięte hipertrichozą mają znacznie większą ilość owłosienia niż przeciętna osoba, a te dodatkowe włosy mogą występować na obszarach ciała, gdzie normalnie owłosienie nie występuje. Hipertrichoza może być uwarunkowana genetycznie lub być wynikiem czynników środowiskowych, takich jak choroby endokrynologiczne, stosowanie niektórych leków lub być objawem innych chorób. W przypadku hipertrichozy genetycznej, może to być dziedziczone w sposób autosomalny dominujący, co oznacza, że gen występuje w jednym z chromosomów nieparzystych i objawia się, gdy jest dziedziczony tylko od jednego z rodziców.
