Grooming to proces manipulowania psychiką najczęściej osób nieletnich, podczas którego sprawca buduje zaufanie ofiary oraz jego opiekunów, aby zdobyć dostęp do ofiary, stopniowo przełamywać jej granice emocjonalne i fizyczne, przygotować ją na wykorzystanie seksualne lub emocjonalne, a następnie uniknąć podejrzeń oraz ujawnienia czynu. Sprawca często stosuje różne techniki, takie jak komplementy, prezenty, a także stopniowe przełamywanie granic fizycznych i emocjonalnych, by ofiara stawała się coraz bardziej zależna i podatna na jego wpływy. Grooming może odbywać się zarówno w świecie rzeczywistym, jak i online, poprzez komunikatory, media społecznościowe czy gry internetowe.
Czym jest grooming?
Grooming w kontekście psychologicznym odnosi się do manipulacyjnych i psychologicznych technik wykorzystywanych przez przestępców lub drapieżników seksualnych, aby nawiązać kontrolującą i nadzorującą relację z potencjalną ofiarą, zwłaszcza w przypadku dzieci lub młodzieży. To jest proces, w którym przestępca zapewnienia sobie dostęp do ofiary, a następnie manipuluje jej emocjami, zaufaniem i zachowaniami.
Grooming służy osiągnięciu kilku celów, w tym uzyskaniu kontroli nad ofiarą, co pozwala sprawcy wpływać na jej zachowanie i działania. Poprzez manipulację oraz stopniowe wprowadzanie ofiary w nieodpowiednie sytuacje, przestępca przygotowuje ją do nadużycia, najczęściej o charakterze seksualnym. Jednocześnie dąży do utrzymania swoich działań w tajemnicy, aby uniknąć wykrycia przez rodziców, opiekunów lub organy ścigania.
Child grooming
Child grooming to proces nawiązywania relacji z dzieckiem najczęściej przez internet, w celu zdobycia jego zaufania i przygotowania do wykorzystania seksualnego lub innych form krzywdzenia. Sprawcy stosują różne techniki manipulacji, takie jak okazywanie uwagi, oferowanie prezentów, a także granie na emocjach dziecka, aby stworzyć pozory bliskości i tajemnicy. Grooming może obejmować próby izolowania dziecka od jego rodziny i przyjaciół, a także normalizowanie nieodpowiednich zachowań. Jest to przestępstwo, które ma na celu wykorzystanie niewinności i zaufania dziecka, zagrażając jego bezpieczeństwu, rozwojowi emocjonalnemu i psychologicznemu.
Uwodzenie dziecka przez internet jest procesem stopniowego budowania jego emocjonalnej zależności od sprawcy. Tego rodzaju działania mogą prowadzić do poważnych trudności emocjonalnych, a w przypadku wykorzystania seksualnego – również do silnego poczucia winy u dziecka. Angażowanie dziecka w aktywność seksualną jest zawsze niezgodne z jego etapem rozwoju psychoseksualnego. Dlatego ofiary takich sytuacji wymagają profesjonalnej pomocy terapeutycznej, aby odzyskać równowagę emocjonalną i powrócić do normalnego życia.
Czynniki ryzyka
Dziecko predysponowane do bycia ofiarą często doświadcza deprywacji emocjonalnej oraz braku silnych więzi z dorosłymi i rówieśnikami. Bywa odrzucone przez inne dzieci, co dodatkowo pogłębia jego izolację społeczną. Charakteryzuje je ufność i silna potrzeba bycia zauważonym oraz docenionym, co może skłaniać je do poszukiwania akceptacji w nieodpowiednich relacjach. Często ma niską samoocenę, co czyni je bardziej podatnym na manipulację i wykorzystanie. Jego naiwność oraz skłonność do trzymania problemów w tajemnicy mogą utrudniać zauważenie sygnałów ostrzegawczych przez otoczenie. Wychowywanie się w niepełnej rodzinie dodatkowo zwiększa ryzyko tych trudności.
Grooming jako proces psychologiczny
Grooming jako proces psychologiczny obejmuje kilka etapów:
Nawiązywanie kontaktu
Przestępca zaczyna inicjować kontakt z potencjalną ofiarą. To może odbywać się poprzez różne środki, takie jak internet, media społecznościowe, czy osobiście. Przestępca stara się zdobyć uwagę i zainteresowanie ofiary.
Budowanie zaufania
Głównym celem groomingu jest zdobycie zaufania ofiary. Przestępca może używać manipulacji emocjonalnej, takiej jak komplementy, słowa pocieszenia, obietnice i pozorne zrozumienie, aby zyskać zaufanie i sympatię ofiary.
Izolacja: Przestępca próbuje izolować ofiarę od jej rodziny i przyjaciół. Może zachęcać ofiarę do utrzymania kontaktów tylko z nim lub twierdzić, że inni ludzie są źli lub niebezpieczni.
Stopniowe wprowadzanie do działań nieodpowiednich
Przestępca stopniowo wprowadza ofiarę w sytuacje, które są nieodpowiednie lub nielegalne, zwłaszcza w kontekście seksualnym. Może to obejmować rozmowy o seksie, wysyłanie nieodpowiednich zdjęć, a nawet fizyczny kontakt.
Zachowania manipulacyjne
Przestępca może wykorzystywać różne manipulacje emocjonalne i psychologiczne, aby utrzymać kontrolę nad ofiarą. Mogą to być groźby, szantaż emocjonalny, wywoływanie poczucia winy lub strachu.
Jak zapobiegać?
Rozpoznanie i przeciwdziałanie groomingu jest kluczowe w ochronie potencjalnych ofiar. Oto kilka kroków, które można podjąć:
- Edukacja – dzieci, młodzież i ich opiekunowie powinni być edukowani na temat zagrożeń związanych z groomowaniem i jak rozpoznawać nieodpowiednie zachowania online i offline.
- Monitoring online – rodzice powinni monitorować aktywność swoich dzieci w internecie i na mediach społecznościowych oraz rozmawiać z nimi o bezpieczeństwie online.
- Komunikacja – ważne jest, aby zachować otwartą i zaufaną komunikację z dziećmi i młodzieżą, aby mogły one zgłaszać wszelkie niepokojące sytuacje.
- Jeśli istnieją podejrzenia o grooming, należy to zgłosić odpowiednim organom ścigania.
Grooming to poważne przestępstwo i zagrożenie dla dzieci i młodzieży. Należy dążyć do szerzenia świadomości na ten temat w społeczeństwie, aby pomóc w zapobieganiu tym niebezpiecznym sytuacjom. Aby zapobiegać groomingowi, warto rozmawiać z dzieckiem o zasadach nawiązywania kontaktów w internecie, wyjaśniając, które z nich mogą być niebezpieczne. Ważne jest, aby dziecko wiedziało, że powinno informować zaufaną osobę dorosłą o każdej osobie, z którą wchodzi w interakcję online. Należy również podkreślić, że w razie jakiegokolwiek niebezpiecznego zdarzenia w Internecie kluczowe jest, by natychmiast powiedziało o tym opiekunowi.
