Agresja instrumentalna to rodzaj agresji, która ma na celu osiągnięcie określonych celów lub zaspokojenie potrzeb, niekoniecznie związanych z wyrządzeniem szkody, zadaniem bólu czy zranieniem innej osoby. Jest to rodzaj agresji, w której atakujący wykorzystuje agresywne zachowanie jako narzędzie do osiągnięcia określonych korzyści lub celów, a nie tylko jako cel sam w sobie.
Cechy agresji instrumentalnej
- Działanie celowe – osoba stosująca agresję instrumentalną działa celowo w sposób agresywny w celu osiągnięcia jakiegoś celu lub zysku. Może to obejmować wykorzystywanie agresji w celu zdobycia rzeczy, władzy, kontroli lub zaspokojenia własnych potrzeb.
- Brak intencji wyrządzenia krzywdy – W przeciwieństwie do agresji emocjonalnej lub agresji związanej z frustracją, agresja instrumentalna niekoniecznie opiera się na intencji wyrządzenia krzywdy innym ludziom. Atakujący może być bardziej skoncentrowany na osiągnięciu swojego celu niż na zadaniu fizycznego lub emocjonalnego uszczerbku.
- Wybór środków – osoba stosująca agresję instrumentalną może wybierać różne środki do osiągnięcia celu, w tym przemoc fizyczną, werbalną lub manipulację. Wybór środków zależy od konkretnej sytuacji i celów agresora.
- Brak emocjonalnego zaangażowania – w przeciwieństwie do agresji emocjonalnej, która często jest wywołana silnymi emocjami, agresja instrumentalna może być bardziej kontrolowana i niezależna od aktualnych emocji osoby ją stosującej. Osoba ta może działać agresywnie bez silnego zaangażowania emocjonalnego.
Przykłady agresji instrumentalnej
Przykłady agresji instrumentalnej mogą obejmować sytuacje, w których osoba stosuje przemoc fizyczną w celu obrony swojego mienia lub interesów finansowych, lub sytuacje, w których manipuluje innymi ludźmi, aby uzyskać coś, czego pragnie.
Agresja instrumentalna nie zawsze jest akceptowalna społecznie ani moralnie, ale jej koncepcja jest często używana w psychologii i socjologii do analizy różnych form zachowań agresywnych i ich motywacji.