Milton H. Erickson (5 grudnia 1901 – 25 marca 1980) był amerykańskim psychiatrą, psychologiem i psychoterapeutą, który znacząco przyczynił się do rozwoju nowoczesnej hipnoterapii. Milton Hyland Erickson urodził się na farmie w Aurum, małym górniczym miasteczku położonym w Nevadzie. W dzieciństwie zmagał się z dysleksją, rzadką odmianą daltonizmu (widział wyłącznie kolor fioletowy), amuzją (rzadkie zaburzenie słuchu), arytmią serca oraz później, w wieku 17 lat, zachorował na polio, co spowodowało niemal całkowity paraliż. Erickson przezwyciężył problemy z dysleksją dzięki serii spontanicznych autohipnotycznych „twórczych momentów”, które szczegółowo opisał w artykule „Autohypnotic Experiences of Milton H. Erickson”. W tym tekście przedstawił liczne doświadczenia, które pomogły mu opracować jego unikalne podejście do autohipnozy, transu i psychoterapii. Pomimo tych trudności, Erickson rozwijał niezwykłe umiejętności obserwacji ludzkiego zachowania i komunikacji.
W 1921 roku rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Wisconsin. Zainteresowanie psychiatrią skłoniło go do podjęcia również studiów z psychologii, które zakończył 18 czerwca 1928 roku, uzyskując tytuł magistra (MA) w zakresie psychologii oraz lekarza (MD). Następnie podjął pracę jako psychiatra, szybko zyskując reputację dzięki swoim nowatorskim metodom terapeutycznym. W latach 1930-1949 Erickson angażował się w liczne przedsięwzięcia. Jego pierwszy artykuł na temat hipnozy, „Possible Detrimental Effects from Experimental Hypnosis”, został opublikowany w 1930 roku. Pracował jako psychiatra w Worcester State Hospital w Massachusetts, a w latach 1934-1948 był Dyrektorem Badań Psychiatrycznych w Wayne County Hospital w Corydon. Przez pięć lat pełnił funkcję zastępcy redaktora czasopisma „Diseases of the Nervous System”. W 1949 roku otworzył prywatną praktykę lekarską w Phoenix w Arizonie.
Milton Erickson był wybitnym specjalistą w dziedzinie hipnozy klinicznej i pionierem w terapii rodzinnej. Założył Amerykańskie Towarzystwo Hipnozy Klinicznej (American Society for Clinical Hypnosis) i był aktywnym członkiem takich organizacji jak Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne oraz Amerykańskie Towarzystwo Psychopatologiczne. Erickson opracował unikalne podejście do hipnozy, które kontrastowało z bardziej dyrektywnymi metodami stosowanymi przez jego poprzedników. Jego metoda była bardziej elastyczna i dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta, co znacząco zwiększało skuteczność terapii.
Erickson wniósł istotny wkład w rozwój praktyk zmierzających do poprawy kondycji zdrowia psychicznego, traktując nieświadomą część umysłu jako źródło kreatywności i rozwiązań. Podczas pracy z pacjentami Erickson zakładał, że nieświadomość jest sprzymierzeńcem człowieka i warto wykorzystywać jej zasoby. W związku z tym często stosował techniki hipnotyczne, anegdoty, bajki i przypowieści, które miały wywoływać zaskoczenie i dezorientację. Wszystkie te metody opierały się na komunikacji metaforycznej. Jego wpływ na ówczesnych terapeutów jest odczuwalny do dziś. Jego prace były kluczowe dla rozwoju terapii rodzinnej i wielu szkół terapii systemowej, w tym przede wszystkim terapii strategicznej, którą później rozwinął Jay Haley. Idee Ericksona stały się również podstawą podejścia zorientowanego na rozwiązanie, opracowanego przez de Shazera i Berg, oraz Terapii Prowokatywnej Franka Farellego. Techniki i filozofia Ericksona miały ogromny wpływ na rozwój programowania neurolingwistycznego (NLP) oraz różnych form krótkoterminowej terapii, w tym terapii krótkoterminowej skoncentrowanej na rozwiązaniach. Richard Bandler i John Grinder analizowali jego pracę podczas tworzenia programowania neurolingwistycznego.
Erickson często wykorzystywał metafory, anegdoty i opowieści terapeutyczne jako sposób na wprowadzanie sugestii i promowanie zmiany psychologicznej. Jego techniki narracyjne były nie tylko skuteczne, ale także pomagały pacjentom zrozumieć i przepracować ich problemy w sposób bardziej przystępny. Zamiast postrzegać opór pacjenta jako przeszkodę, Erickson widział go jako ważną część procesu terapeutycznego. Wykorzystywał opór jako narzędzie do zrozumienia głębszych problemów pacjenta i prowadzenia go ku zmianie. Erickson był przekonany, że każda osoba jest wyjątkowa i zasługuje na indywidualne podejście terapeutyczne. Tworzył spersonalizowane strategie, które były dostosowane do specyficznych potrzeb i osobowości pacjenta. Erickson był mistrzem subtelnej komunikacji. Z dużym zainteresowaniem i niezwykłą cierpliwością analizował najsubtelniejsze formy komunikacji niewerbalnej. Szybko zauważył, że przekazy niewerbalne często były sprzeczne z treściami zawartymi w wypowiedziach werbalnych. Jego umiejętność precyzyjnego używania języka oraz niewerbalnych sygnałów stanowiła podstawę jego skutecznych interwencji terapeutycznych.
W 1979 roku powstała Fundacja Miltona H. Ericksona, która promuje jego techniki i prowadzi badania nad hipnoterapią. Obecnie na całym świecie działa ponad 100 Instytutów im. Ericksona, współpracujących z Milton H. Erickson Foundation w Phoenix. Polski Instytut Ericksonowski jest częścią tego grona od 1993 roku.