Blog psychologiczny

Trauma to stan emocjonalnej lub psychicznej dysfunkcji, który może być spowodowany przez traumatyczne przeżycia. Trauma psychiczna może wynikać z różnorodnych wydarzeń, takich jak wypadki, przemoc, katastrofy naturalne, wojny, czy inne skrajnie stresujące sytuacje. Osoby doświadczające traumy często doznają silnego wstrząsu emocjonalnego, który może prowadzić do pojawienia się zaburzeń i objawów takich jak: lęk, depresja, trudności z koncentracją, zaburzeń snu oraz problemów z regulacją emocji. Trauma może mieć również wpływ na relacje interpersonalne i społeczne funkcjonowanie. Badania z zakresu neurologii i psychologii wskazują, że traumatyczne doświadczenia są najczęściej przechowywane jako wspomnienia oraz emocje, które mogą oddziaływać na nasze zachowania oraz na …

Wiatr halny to specyficzny typ wiatru, który występuje w polskich górach, a zwłaszcza w rejonach Podhala i Beskidach. Wiatr halny pochodzi z grupy wiatrów fenowych, które powstają, gdy powietrze przepływa przez pasmo górskie. Jest to ciepły, suchy i porywisty wiatr, który wieje z południa, przynosząc ze sobą gwałtowne zmiany pogody. Halny charakteryzuje się tym, że jego temperatura jest wyższa niż temperatura otoczenia, a jednocześnie wilgotność powietrza jest bardzo niska. Halny wiatr tworzy się w wyniku różnicy ciśnień po obu stronach grzbietu górskiego – gdy po stronie południowej dominuje wyż, a po północnej panuje niż. Aby zjawisko to mogło wystąpić, różnica …

Zaburzenia nastroju określane również jako zaburzenia afektywne, to grupa chorób psychicznych, które charakteryzują się zaburzeniami emocjonalnymi i długotrwałymi i znaczącymi zmianami nastroju, wpływającymi na funkcjonowanie osoby w życiu codziennym. Są one jednymi z najczęściej diagnozowanych problemów zdrowia psychicznego na świecie. Zaburzenia nastroju mogą przybierać różne formy, od obniżonego nastroju po nadmierne pobudzenie, a ich przyczyny są złożone, często wynikające z interakcji czynników biologicznych, genetycznych, środowiskowych i psychologicznych. Osoby z zaburzeniami nastroju doświadczają zmian w swoim nastroju, które mogą obejmować epizody depresji, manii lub mieszane epizody zawierające cechy zarówno depresyjne, jak i maniakalne – czyli zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Według klasyfikacji DSM-5 …

Projekcja w znaczeniu psychologicznym to pierwotny mechanizm obronny polegający na nieświadomym przypisywaniu innym osobom swoich własnych przekonań, negatywnych uczuć, nieakceptowanych lub niechcianych cech, myśli, emocji, poglądów lub zachowań. Mechanizm ten wynika z większej dostępności tych elementów w psychice osoby projektującej, co ułatwia ich przyporządkowanie do określonych kategorii. Projekcja jako psychologiczny mechanizm obronny genezę swojej nazwy ma w łacińskim słowie „proicere”  – czyli „wyrzucać przed siebie”. Projektowanie jako mechanizm psychologiczny to proces psychologiczny polegający na interpretowaniu tego, co pochodzi z wnętrza jednostki, jako czegoś pochodzącego z zewnątrz. Oznacza to, że osoba doświadczająca wewnętrznego konfliktu lub dyskomfortu może projektować swoje niepożądane cechy …

Generalizacja w potocznym rozumieniu to uproszczone uogólnienie, gdy na podstawie pojedynczego zdarzenia lub doświadczenia wyciąga się wnioski dotyczące większej grupy, sytuacji lub zjawisk, co często może prowadzić do powstawania stereotypów. Generalizacja jako proces psychologiczny polega na rozszerzaniu właściwości lub reakcji wyuczonych w jednej sytuacji na inne, podobne sytuacje. Jest więc rozszerzeniem jakiegoś twierdzenia, prawa bądź zasady na większy zakres zjawisk. Jest to fundamentalny mechanizm adaptacyjny, który umożliwia jednostkom uczenie się i reagowanie na nowe bodźce w sposób bardziej efektywny, bez konieczności przechodzenia za każdym razem przez pełny proces uczenia się. W psychologii pojęcie to występuje głównie w kontekście uczenia się, …

Poczucie winy jest złożonym i powszechnie doświadczanym stanem emocjonalnym, będącym uniwersalnym składnikiem ludzkiej natury. Jest to uczucie, które pojawia się w reakcji na przekonanie o popełnieniu błędu lub złamaniu normy moralnej bądź społecznej. Poczucie winy może mieć wpływ na psychikę, zachowanie i relacje jednostki, dlatego zrozumienie tego zjawiska jest ważne dla radzenia sobie z nim oraz dążenia do zdrowszego funkcjonowania emocjonalnego. Poczucie winy może wynikać z różnych źródeł. Często ma swoje korzenie w naszych wewnętrznych wartościach, przekonaniach i oczekiwaniach wobec siebie. Może być również wynikiem zewnętrznych wpływów, takich jak normy społeczne, kulturowe i religijne. Często towarzyszy nam, kiedy czujemy, że …

Zaburzenia psychiczne dzieli się na różne kategorie w zależności od ich objawów, przebiegu i wpływu na funkcjonowanie jednostki. Wśród nich wyróżnia się między innymi zaburzenia psychotyczne oraz zaburzenia niepsychotyczne, które różnią się pod względem głębokości zaburzeń w percepcji rzeczywistości, objawów oraz sposobów leczenia. Zaburzenia psychotyczne Zaburzenia psychotyczne to grupa ciężkich zaburzeń psychicznych, które charakteryzują się utratą kontaktu z rzeczywistością. Osoby dotknięte tymi zaburzeniami mają trudności z odróżnieniem tego, co jest prawdziwe, od tego, co jest wytworem ich umysłu. Typowe objawy obejmują: Halucynacje – fałszywe doznania zmysłowe, takie jak słyszenie głosów, których inni nie słyszą. Urojenia – fałszywe, często absurdalne przekonania, …

Neuroza to termin, który w psychologii i psychiatrii był w przeszłości powszechnie używany do opisu szerokiego spektrum niepsychotycznych zaburzeń psychicznych, charakteryzujących się objawami lękowymi, w których zwykle nie dochodzi do utraty kontaktu z rzeczywistością i którym nie towarzyszą uogólnione zaburzenia funkcjonowania. Neuroza jest zaburzeniem psychicznym charakteryzującym się występowaniem przewlekłego stanu niepokoju, lęku lub obaw, którym mogą towarzyszyć różnorodne objawy fizyczne i emocjonalne. Osoby cierpiące na neurozę doświadczają nadmiernego napięcia, a ich funkcjonowanie codzienne może być znacząco zakłócone. Neuroza to synonim nerwicy lub zaburzeń lękowych, a dokładniej grupa zaburzeń psychicznych o bardzo zróżnicowanej symptomatyce, określana również jako zaburzenia neurotyczne. Neuroza – współcześnie określana jako nerwica – …

Zaburzenia lękowe w przeszłości nazywane neurozami lub nerwicami, to grupa chorób psychicznych, charakteryzujących się występowaniem nadmiernego, nieproporcjonalnego do sytuacji lęku lub obaw, które często prowadzą do znaczących trudności w codziennym funkcjonowaniu. Lęk jest naturalną reakcją organizmu na zagrożenie, jednak w przypadku zaburzeń lękowych staje się przewlekły, intensywny i nieadekwatny, często pojawiając się bez wyraźnej przyczyny. Do najczęstszych form zaburzeń lękowych należą: uogólnione zaburzenie lękowe (GAD), fobie specyficzne, zaburzenie lękowe z napadami paniki, zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD) oraz zespół stresu pourazowego (PTSD). Objawy mogą obejmować nadmierne zamartwianie się, unikanie określonych sytuacji, napięcie mięśni, przyspieszone bicie serca, trudności w oddychaniu oraz problemy ze …

Model Wielkiej Piątki nazywany jest również pięcioczynnikowym modelem osobowości (Big Five) lub Modelem Pięciu Czynników. To teoria psychologiczna (teoria pięciu wielkich czynników) opisująca strukturę osobowości za pomocą pięciu podstawowych wymiarów. Opracowany został w latach 80. XX wieku przez kilku badaczy, m.in. Paula Costę i Roberta McCrae, którzy na podstawie wcześniejszych badań, takich jak analiza leksykalna autorstwa Gordona Allporta i Odberta. Model Pięciu Wielkich Czynników bazuje na przekonaniu, że osobowość można zredukować do pięciu głównych cech, które są uniwersalne i obserwowalne we wszystkich kulturach. Pięcioczynnikowy model osobowości Model Wielkiej Piątki (Big Five) jest jednym z najważniejszych modeli opisujących osobowość. Obejmuje pięć …