Mastektomia to zabieg, który ratuje życie, ale jednocześnie głęboko dotyka kobiecej tożsamości. Usunięcie piersi bywa odbierane nie tylko jako interwencja medyczna, lecz także jako strata części ciała, związanej z kobiecością, seksualnością i poczuciem własnej wartości. Nic dziwnego, że po operacji wiele kobiet doświadcza mieszanki trudnych emocji – od ulgi, że nowotwór został usunięty, po smutek, złość czy wstyd. Jak poradzić sobie z tym doświadczeniem i odnaleźć siebie na nowo?
Emocje po mastektomii – co jest „normalne”?
Psychologowie podkreślają, że każda reakcja emocjonalna po usunięciu piersi jest naturalna. Najczęściej pojawiają się:
- smutek i poczucie straty,
- lęk przed nawrotem choroby,
- obniżona samoocena,
- trudności w akceptacji własnego ciała,
- niepewność w relacjach intymnych.
Warto wiedzieć, że te uczucia są zrozumiałą częścią procesu adaptacji. Z czasem, przy odpowiednim wsparciu, wiele kobiet odzyskuje poczucie sprawczości i uczy się patrzeć na siebie w nowy sposób.
Wsparcie psychologiczne – dlaczego jest tak ważne?
Mastektomia nie kończy walki – to początek kolejnego etapu, w którym kluczowe jest odbudowanie zdrowia psychicznego. Badania pokazują, że kobiety korzystające ze wsparcia psychologa lub grup wsparcia lepiej radzą sobie z obniżonym nastrojem i szybciej adaptują się do zmian.
Formy pomocy:
- terapia indywidualna – pozwala przepracować lęk, wstyd i żałobę po utracie piersi,
- grupy wsparcia – spotkania z innymi kobietami w podobnej sytuacji dają poczucie zrozumienia i akceptacji,
- warsztaty psychoedukacyjne – uczą technik radzenia sobie ze stresem, relaksacji i budowania poczucia własnej wartości.
Obraz ciała i kobiecość – jak odzyskać pewność siebie?
Jednym z najtrudniejszych aspektów po mastektomii jest akceptacja własnego ciała. Utrata piersi często bywa odbierana jako utrata kobiecości. Tymczasem psychologowie zwracają uwagę, że kobiecość nie sprowadza się do wyglądu – to także sposób myślenia o sobie, rola społeczna, relacje i siła wewnętrzna.
Pomocne mogą być:
- rekonstrukcja piersi – chirurgiczna lub poprzez protezy,
- specjalistyczna bielizna dla amazonek, która pozwala czuć się komfortowo,
- techniki pracy z ciałem – joga, taniec, ćwiczenia oddechowe, które pomagają odzyskać więź z własnym ciałem.
Relacje z partnerem i otoczeniem
Mastektomia wpływa także na relacje – z partnerem, rodziną i przyjaciółmi. Wiele kobiet obawia się odrzucenia, utraty atrakcyjności czy niezrozumienia. Kluczowe jest otwarte komunikowanie potrzeb i emocji.
Warto:
- rozmawiać z partnerem o swoich lękach i oczekiwaniach,
- pozwolić bliskim na okazywanie wsparcia,
- nie izolować się – samotność często pogłębia kryzys.
Budowanie nowej jakości życia
Choć mastektomia wiąże się z wieloma wyzwaniami, dla wielu kobiet staje się też początkiem nowego etapu. Niektóre odkrywają w sobie siłę, której wcześniej nie znały, inne podejmują nowe aktywności, angażują się w ruchy wsparcia dla amazonek czy zmieniają priorytety życiowe.
Przetrwanie choroby nowotworowej może stać się impulsem do:
- lepszego dbania o zdrowie,
- rozwoju osobistego,
- wzmacniania relacji z bliskimi,
- redefinicji kobiecości i własnej wartości.
Mastektomia to nie tylko wyzwanie medyczne, ale też psychologiczne i emocjonalne. Kobieta po operacji potrzebuje czasu, wsparcia i zrozumienia – zarówno ze strony specjalistów, jak i najbliższych. Droga do akceptacji bywa trudna, ale możliwa. Ważne jest, by pamiętać: utrata piersi nie odbiera kobiecości. To doświadczenie, które – choć bolesne – może prowadzić do odkrycia nowych źródeł siły i poczucia własnej wartości.
Źródła:
- Gacek E., Siwek M., Psychospołeczne funkcjonowanie kobiet po mastektomii… Ocena wsparcia psychicznego – Psychoonkologia 2018
- https://dlaamazonek.pl/blog/news/jak-pomoc-bliskiej-osobie-po-mastektomii-praktyczne-wskazowki-dla-rodziny-i-przyjaciol
- Zabłocka‑Żytka L. et al., Zapotrzebowanie na wsparcie społeczne wśród kobiet po leczeniu nowotworu piersi
MS